ارکان اسلام از نګاه مذهب حنیفی

                                                                                                         روزه

روزه در لغات پرهيـزرا ګويند و در شريعت پرهيـز کردن است از خوراک، نوشيدن، و جماع کردن که از طلوع صبح صادق شروع وتا اذان نماز شام ميباشد، روزه رکن سومی اسلام ميباشد که در ماه رمضان المبارک (يعنی ماه روزه ) بالای هر مسلمان بالغ اګر مرد باشد يا زن فرض است خداوند لايـزال د ر قرآن الکريم سورة بـقرة د رآيات شريـف ۱۳۸ ميفر مايد:

ای اشخاصيکه ايمان اورده ايد روزه بالای تان فرض شده است مثليکه فرض شده بود بالای کسانيکه قبلاً از شما بود تا که شمااز روزه پر هيز ګاری نمائيد در روز های شمرده شده. رسول اکرم صلی الله عليه وسلم ميفر مايد هر کسيکه روزه را در ماه رمضان  جهت رضا الله پاک و ثواب بګيرد پاک رب العا لمين همه ګنهان اورا عفوه مينمايد، در حديث شريف است در روز قيامت برای روزه داران دسترخوان هموار ميګردد اينها از ان ميخورند و مينوشد حال آنکه ديګران در انتظار حساب و کتاب ميباشد و ميګويند که که اينها کيست که ميخورند و مينوشد و ما در انتظار ميباشيم جواب ميشنود که اينها جهت رضا الله پاک روزه ګرفته و شما خورده بوديد.

روزه در سال پنج روز روز اول فطر روز اول، دوم و سوم عيد اضحی حرام است، در وقت روزه ګرفتن نيت روزه( يعنی که بګويد فردا روزه ميګيرم) ضرور است اګر بر زبان نګويد در دل بګويد و اګر نيت ننمايد روزه دار ګفته نميشود، تا که صبح صادق شروع ميشود اکر کسی نيت روزه را هم نموده باشد ميتواند خوراک و يا کار های ديګری را انجام دهد، نيت روزه از طرف شب ميشود اګر از ياد کسی رفته باشد پس قبل از زوال افتاب که نيت نمود هم صحيح است، اګر اسمان ابر بود و به تاريخ ۲۹شعبان ماه ديده شد بهتر است ورنه تافردا که افتاب زوال مينمايد انتظار بکشد اګر از کدام جای خبر شد روزه بګيرد و اګر خبر نشد روزه نګيرد، اګراسمان ابر بود و يک شخص با تقوی شاهدی داد که مهتاب را ديده شاهدی اين شخص قبول است اګر مرد باشد يا زن روزه بايد ګرفت، در مورد ديدن ماه عيد اقلاً دونفر باتقوی از ديدن ماه شاهدی بدهد در غير ان از يکنفر شاهدی مورد قبول نيست، همچنين از دروغګو و شخصيکه نماز نخواند ګر چه تعداد شان زياد هم باشد شاهدی انها مورد قبول نيست اګر قسم هم بخورد، اګر کسی به تنهائی ماه عيد را ديد و ديګر کس نديد اين شخص هم بايد روزه ګيرد، اګر از طرف روز ماه را ديدند اګر از زوال افتاب پيش هم باشد از شب اينده به حساب ميرود بايد همان روز را روزه ګيرد.

برای مسافر و مريض اګر روزه ګرفتن ضرر داشت ميتواند روزه رابخورد اما قضائی ان حتمی است، اګر مسافر در حالت مسافری و مريض در حالت مريضی که روزه را نګرفته باشد بميرد بر انها قضائی واجب نميشود، ، اګر مريض صحت ياب و مسافر مقيم شود قضائی روزه هايرا که خورده است بالايش لازم است، اګر برای زن حامله و يا اولادش در ماه رمضان روزه ګرفتن خطر داشت ميتواند روزه را بخورد مګر بعد از ولادت و صحت شدن روزه ګرفتن بالايش فرض است،  و همچنين بالای زنهای حايضه و نفاسه نيز بعد از خلاص شدن حيض و نفاس ګرفتن روزه های خورده شده فرض است، برای شيخ فانی خوردن روزه روا است مګر فديه روزه های خورده شده رابايد بدهد، اګر در روز طفل بالغ شد ويا کافر مسلمان شد از همان لحظه به بعد روزه رابګيردو بالايش فرض است، اګر کسی در روزه بيهوش شود از همان روز قضائی بالايش نيست مګر از ان ببعد بايد روزه بګيرد، اګر ديوانه از ديوانګی صحت ياب شود روزه هائيراکه خورده بايد بګيرد، اګر مسافر از سفر در روزه به خانه برسد و يا حايضه و نفاسه از حيض ونفاس صحت يافت از همان لحظه بايد روزه بګيرد ګر چه نيت روزه ره هم نکرده باشد، اګر کسی روزه نفلی ګرفته باشد و انرا خورد قضائی بالايش واجب است.

اګر روزه دار به فراموشی چيزی را بخورد يا بنوشد يا جماع نمايد به هر اندازه که باشد ويا در خواب احتلام شد(شيطان بازی بدهد) روزه ان نميشکند، و اګر کسی راديد که چنين عمل را به فراموشی اجرا ميکند  اګر شخص اجراکننده قوی بود بالای همين شخص واجب است تا روزه را يادش دهد و اګر ضعيف يا مريض بود يادش ندهد، در روزه چشم سياه کردن، سر و جان چرب کردن و خوشبوئی زدن روا است(مګر بهتر است که اين کار نشود)، نصوار کردن، سګرت کشيدن، عنبر يا سپند دود کردن که از انها استفاده نمايد روزه را فاسد مينمايد، اګر به دهن روزه دار مګس، دود ويا ګرد رفت روزه فاسد نميشود اما اګر قصداً چنين عمل انجام نمود روزه فاسد ميشود، تير کردن اب دهن ويا بينی روزه رافاسد نميکند،  اګر روزه دار دندانهای خود را پاک مينمود و در ان از اندازه نخود کمترکدام پارچه غذا را بلعيد روزه ان نميشکند اما اګر به اندازه نخود و يا از ان زيادتر بود روزه آن فاسد مکيشود و اګر از دهان کشيد و باز تير نمود به هر اندازه که باشد روزه ان ميشکند، در وقت غرغره نمودن آب که روزه به ياد داشته باشد اګر اب داخل حلق شود روزه ميشکند، اګر روزه دار استـفراق نمايد روزه نميشکند و اګر قصداً چنين عمل انجام نمود و دهنش از استفراق پر شد روزه ميشکند واګر کم بود نميشکند، اګر روزه دار در ګوش ويا مجری ديګری دوا ويا چيزی ديګری را استعمال نمايد روزه فاسد ميشود که قضائی لازم ميشود و کفاره لازم نميشود(کفاره عبارت از ازاد نمودن يک غلام ميباشد و اګر امکان انرا نداشت بتعداد شصت روز روزه را پی در پی و مسلسل بيګيرد بشرطيکه روزه ديګری ويا همان روزهائيکه در ان روزه روا نيست نيايد و اګر قدرت اين رانداشت برای شص مسکين نان بدهد)، هرګاه اګر کسی در روزه فرض چيزی را بخورد، بنوشد، يا تداوی  ويا جماع نمايد بر انشخص قضائی و کفاره لازم ميشود، به خوردن روزه های ديګر اګر قضائی روزه هم باشد کفاره لازم نميشود، ګرفتن روزه قضائی پی در پی موهم نيست (بدون کفاره)، اګر بر کسی روزه قضائی باقيمانده بود و روزه ديګری رسيد اول روزه فرض رابګيرد وبعداً روزه قضاشده را، اګر کسی وفات نمود و روزه قضائی بالايش مانده بود و وصيت نمود که روزه قضائی بالايش مانده  بر اولاد(ورثه) همان شخص لازم است تا از مال او فديه(برای يک مسکين نان دادن است) بدهد و اين هم از حصه سوم مالش داده ميشود.

طوريکه نماز های نفلی ثواب دارد روزه های نفلی نيـز زياد ثواب دارد، ازبی بی عايشه رضی الله عنها روايت است که حضرت رسول مقبول صلی الله عليه وسلم در روز های دوشنبه و پنجشنبه روزه ميګرفت، ابو قتاده رضی الله عنه روايت ميکند که رسول صلی الله عليه وسلم فرمود اميد واريم که روزه روز عرفه از يک سال ګذشته و يک سال آينده ګناهان را معاف نمايد، ازابو ايوب انصاری رضی الله عنه روايت است که رسول صلی الله عليه وسلم فرمود کسی که روزه ګرفت و از ان ببعد شش روز ماه شوال را نيـز ګرفت  روزه آن مثل روزه يک سال است.

اعتـکاف

اعتـکاف عبارت از نشستن و سکوت در مسجد معه نيت آن ميباشد که در دهه آخر ماه مبارک رمضان سنت مؤکد کـفايه ميباشد، اګر از يک قريه يـکنـفر هم اعتـکاف نمايد از ذمه ديـګران نيـز خلاص ميشود ورنه همه باشدګان همان قريه تارک سنت ميـګردد، اګر کسی نذر نمايد که اعتـکاف مينمايد پس به ذمه او واجب است که اعتـکاف نمايد و همراه به اعتـکاف روزه هم لازم ميباشد، معتـکف نميتواند که جماع، بوسه يا به طريقه شهوانی لمس نمايد اګر همين کار راسهواً يا قصداً نمود اعتکافش فاسد و قضائی آن حتمی است، معتـکـف نميتواند که بدون رفع حاجت به بيرون برود و اګر بدون رفع حاجت رفت اعتکافش فاسد ميشود، معتـکـف ميتواند جهت ادای نماز جمعه به مسجد جامع برود مګر بعد از نماز جمعه دوباره به مسجد خود برګردد.

معتـکف ميتواند در جای اعتـکاف خوراک، نوشيدن و خواب نمايد و همچنين همان جنسيکه د رانجا موجود باشد خريد و فروش نموده ميتواند، در اعتـکاف ګپـزدن فرقی نميـکند مقصد که ګـپـهای خراب و بـيـهوده نباشد.

صدقه دفطر

به انهائيـکه از يـکصد چهل مثـقال نـقره د ارائي زياد داشته باشد واجب است، صدقه فطر تا افتاب برامدن روز اول فطر واجب ميشود يعنی کسيکه قبل از افتاب برامدن وفات شود ويا بعد از افتاب برامدن تولد شود به انها صدقه فطر نيست و اګر بعد از افتاب برامدن وفات و قبل از افتاب برامدن تولد شود به انها صدقه واجب است، بهتراست که صدقه فطر قبل از نماز عيد داده شود و يا اګر در ماه رمضان ويا بعد از نماز عيد بدهد نيـز روا است، زن اګر خودش صدقه بدهد بهتر است صدقه اولاد های صغيررا پدرش بايد بدهد، مقدار صدقه فطر دو کيلو ګندم و يا آرد و يا چهار کيلو جو يا خرما ميباشد  و اګر کسی ديـګر چيـزی را صدقه ميداد بايد قيمت ان برابر نرخ دو کيلوګـندم باشد، صدقه چند نفر به يک نفر مسکين داده ميتوانيم ليکين صدقه يـکنفر په چند مسکـين داده نميتوانيم و صدقه به اشخاصی جائيـز است به کسی که ذکاة جائيـز باشد.

قربانی

قربانی ثواب زياد دارد حضرت رسول اکرم صلی الله عليه وسلم ميفر مايد: د ر روز های قربانی بعد از فرائيض هيچ عبادت نزد در بار الله جل جلا له مقبول نيست مثل قربانی و قبل از اينکه خون قربانی به زمين بـريـزد در دربار الله پاک جل جلاله قبول ميشود، قربانی بالای اشخاصيکه صدقه فطر واجب ميشود قربانی نيـزواجب ميګردد، برمسافر(بدون حاجی) قربانی واجب نيست، در وقت ذبح قربانی بايد پـيشانی حيوان ذبح شونده رو به قبله باشد، ذبح کردن قربانی از اذان صبح روز اول عيد الی تا شام روز سوم عيد ميباشد اګر شب باشد يا روز مګر روز بهتر است و آنهم روز اول عيد، در جاهايکه نماز عيد واجب است قربانی بايد بعد از نماز عيد شود، اګر مسافر در روز دوم ياسوم عيد مقيم شود ويا کسی در همين روزها غنی شود به انها هم قربانی واجب ميشود، اګر قربانی توسط خود قربانی کننده ذبح شود بهتر است در غير ان توسط شخص ديګر نيـز ميتـواند اما بودن خودش در همانجا بهتر است. 

ګوسفند، بز، ګاو، ګاو ميش، شتر حيوانات قربانی ميباشد، ګوسفند وبز برای يکنفر قربانی ميشود اما در متباقی هفت نفر شريک ميشود که نيت همه انها بايد قربانی و صرف رضا الله تعلی پاک باشد و اګر نيت يکی از انها خوردن ګوشت يا چيـزی ديګری باشد قربانی همه انها نميشود و همچنين انها بايد ګوشتها را به حصه های مساوی تقسيم نمايد، عمرګوسفند و بـز قربانی بايد از يک سال کم نباشد و اګر از شش ماه زيادتر عمرداشت و چاق بود به انهم قربانی ميشود، ګاو وګاوميش بايد دوساله و شتر پنج ساله باشد، حيوان قربانی بايد عيب نداشته باشد يعنی کور نباشد دمب يا ګوش ان بريده نباشد، لنګ نباشد که کدام پای خود را بزمين مانده نتواند، لاغر نباشد که استخوان هايش معلوم شود، دندانهای زيادش نريخته باشد، شاخ ان شکسته نباشد، پوست و يا قيمت ان بايد خيرات داده شود و برای قصاب به خاطر ذبح داده نشود، اګر بالای کسی قربانی واجب نبود اما قربانی ګرفت ذبح ان واجب است، بدون اجازه برای شخص ديګر قربانی کردن جائيز نيست،  در قربانی که چند نفر شريک باشد اګر همه انها ګوشت را مکمل خام يا پخته برمسکينان خيرات مينمود روا است در غير آن توسط ترازو بطور مساويانه بين خود تقسيم نمايد و هر کدام انها يک حصه ګوشت را برای خود يک حصه برای دوستان و يک حصه برای مسکينان بدهد، برای کفار دادن ګوشت قربانی روا است، اګر کسی قربانی حامله دار را ذبح نمود و از آن حيوان زنده را کشيد و همان را نيـز قربانی نمايد. 

ومن الله التوفيق

نـيـاز مـحـمـد نـيـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــاز