ارکان اسلام از نګاه مذهب حنیفی

بسم الله الرحمن الرحيم

رونده حج اسلام عليکم و رحمة الله و برکاة

حج رونده محـتـرم پاک رب العـزت چه موقـع برايـت ميـسر ګردانـيـد که شما محتـرم را مـهـمـان خود ګردانـيـد هميـشـه به ياد داشته باش که در يک مقام بسـيـار بلند مهـمـان شدی که اين مـقـام در همه مخلوقات خداوند جل جلاله نيست بلکه صرف هميـن يک کعبه شريـفـه(خانه الله تعلی) است که خودت در ان مهمان شدی پس خودت در ان چه بايد کرد تا که مالک خانه از نـزدت راضی باشد پـس ای محترم به همه عمل کرد های خود بايـد متـوجه باشيـد و به ياد داشته باش که خودت در انجا ( در بـيـت الله شريـف) همراه با ديـګر مهمانان الله تعلی که از ممالک اسيا، افريـقا، اروپـا، امريکا و ديـګر مناطق مهمان نموده استی پس خودت به انها بدون ايـنـکه ضرر برسانی بلـکه به انها بايد کمک نمائيد زيـرا اين موقـع و الله اعلـم که باز بدسـتـت مـيـرسد ويا خيـر پس زيـاد عبادت نما که اجر وثـواب آن يـکصد هزار چـنـد نسبـت به عبادتی است که در ديـګر مساجد مينمائـيـد يـعنی اګـر خودت در جايـګاه خود يـکصد هزار شب و روز عبادت نمائيد مـګر در بـيـت الله شريـف صرف يک شبانه روز کـفـايت مـيـکـنـد پس يک ثانيه هم غافـل نبـاش که باز افسوس مينمائی، به ديـګر مخلوقات الله تعلی ضرر نرسان، نظافت را در نظر بـګيـر که نـصـف ايمان است، به بـيـت المال ضرر نرسان، در عماره هايـکه سکونت مينمائيد اکـثـريـت انها وقـف شده مـيـبـاشد، همه دکمه های لـفـتـها رانـزن اګر به بالا ميرويد صرف دکمه بالا و اګر به پائيـن مـيـرويد دګمه پائيـن رابـزن و اګر هردو دګمه رازدی دريـنـصورت لـفـت در هرمـنـزل توقـف مينمايـد که باعث ضياع وقت خودت و ديـګر برادرانـت ميـشود و همچنـيـن ظرفـيـت لـفتـها را نيـز در نظر بايد داشته باشيد عوض ده نفر در ان دوازده ويا زيادتر سوار نشويد تا که به عواقب نـاګوار مواجه نشويـد در جاهای بـيـروبار و عرادجات هيـچ تشويـش نداشته باش کمی صبـر بـکار است در خانه خداوند هرچه زياد است و هيـچـګاه در ميـدان نـخواهد ماند بلکه در هر جا از روی لست حجاج انـتـقـال ميشود نازنـينـم خواب هم از جمله ضروريات است وقـتـيـکه ديـګر برادرانت استراحت باشد( در ان مقام حجاج جهت استراحت به عماره خود می آيد) به صدا بلند ګپ نزن بلـکه در هر جای و موقـع اهسته صحبت بهتر است، در هيچ موقـع از زور استـفـاده مکن بلـکه صبر خوب است زيـرا خداوند جل جلاله همرای صابـرين است.

حج :در  لغات اراده کار کلان وبـزرګ را ميـګويد و درشريـعـت عبارت از زيارت نمودن جای مخصوص در وقت مخصوص و به عملهای خاصی ميباشد. 

حج بر هر مسلمانيـکه عاقل، بالـغ، ازاد، صحت مندباشد و قدرت سفر خـر چ رفت امد راه، وسيله سواری(اګر ازخودش باشد يا کرائی)، نـفـقه اولاد ها الی بـرګشت داشته باشد و امنـيـت راه سالـم باشد د ر تمام عمر برای يک دفـعه فرض است، و همچـنيـن همراه زنها بايد محرم شرعی (همان اشخاص که نـکاحش همرايشان جائيـز نيست مثـل پدر، برادر، کاکا، ماما،پـسر) نيـز باشد بدون انها حج بـرايش جائـيـز نيست (( بدون باشنده های  مـکه مـکرمه که در داخل قـصر شرعی (فاصله يک شب وروز است از مـکه مـکرمه) ميباشد))، محرم شرعی بايد بالـغ و با ديانت باشد، اګر زن محرم شرعی داشته باشد شوهرش مانـع حـجـش شده نمـيتـواند، اګر زن در عده طلاق باشد به حج رفـته نمـيتـواند، اګر به کسی حج فرض بـود اما تا که مريـض يا کور نـشد و يا زن مـحرم شرعی را دريافت نموده نـتـوانست انها بايد در وقت مرګ وصيت نمايد تا ديـګران عوضش حج نمايد، اګر کسی فوت شد و از ان دارائی ماند که قرض و تـکـفـيـنـش شد و برعلاوه از حصه سوم دارائی همان شخص باز هم پول باقی ماند و به همان پول حج مـيـشد به ورثه همان شخص لازم است تا برايش حج نمايدو اګر نـنمـود ورثه موصوف ګناهګار ميباشد، بر کور حج فرض نيـست، سالـيـکه حج بـر کسی فرض شود همان سال بايد حج نمـود، اګر طفل در طفـوليـت حج نموده بود وقـتيـکه به بلوغ برسد و غنی باشد بايد بار دوم حج نمايـد، اګر کسی مصارف حج داشت اما از مديـنه منـوره رانداشت فرائيض حج را بجا اورد و به مديـنـه منـوره نرود هيـچ ګـنـاهی ندارد.

فرائض حج: احرام-درعرفات استـاد شدن- طواف بـيـت الله شريـف.

واجبات حج: از افـتـاب برامدن روز اول عـيـد در مزدلـفه شريـف ماندن، سعی بـيـن صفـا و مروه (دويدن)،  رمی( شيـطان زدن)،  طواف وداع برای اشخاصيـکه ازمناطق بـيـرون مـيـقات امده باشد،  کوتاه نمودن مـوها ويـا تراشيـدن سر،  ذبـح قربانی برای حاجی قارن و متمتـع،   تا غروب افـتـاب در عرفات ماندن،  حلق در رمی برای حاجی مفـرد و برای قارن و متمتـع در رمی ذبـح و حلق،   طواف در سه روز عيد،  در حرم شريـف کم نمودن موهايا تراشيدن سر،   حلق يا قـصردر روز های عـيـد.

سنـتـهای حج: طواف قدوم برای قارن و شخصيـکه از خارج ميـقات داخل مـکه مبـارکه ميـشود- رمل و اضطباع در همان  طوافيـکه اراده سعی بيـن صفا و مروه داشته باشد- رفـتـن به منی به تاريـخ هشتـم ماه و در همانـجاشب سفـری نمودن- در روز عرفه وقـتـيـکه افـتـاب برامد رفـتـن از منی به عرفات- در عرفات غسل نمـودن- شب های عـيـد را در منی سپـری نمـودن.

مـکانـهـای قـبـولـيـت دعا درحج: ۱– در طواف بيت الله شريف ۲– در ملتـزم شريـف ۳– در تحت ميزاب رحمت ۴– در داخل کعـبـه شـريـف ۵– در تـپـهای صـفـا و مروه ۶– در وقت سعی ۷– د ر عقب مقام ابراهـيم عليه السلام ۸– در عرفات ۹– در مـزدلـفـه ۱۰– در وقت جمـره زدن

سفرحج: محترمـيـن در يـنـجا من سفرخود را از سفر مديـنـه منـوره شروع مـيـنـمايـم و اګر شما سفـر حج را از مـيـهن خود به کـعـبه شريـف شروع مينمـوديـد پس از سفـرمـکه مـکرمـه شروع نمائـيـد.

سفر مديـنـه منـوره:

محترميـن زيارت روضه مبارک حضرت خاتـم الـنـبـيـن  صلی الله عليه وسلم از جمله بـهتريـن مستـحبات است حتي به واجـب نـزديک ميـبـاشد  رسول اکرم صلی الله عليه وسلم فرمـوده  مَنْ زَارْ قَبْرِی وَجَبّتْ لَهُ شَفَا عَتِی  يـعـنی هرکس که به زيارت قبـر من ايد شفاعتم برای ان شخص واجب ميګردد و مـيفـرمايـد ترجمه: کسيـکه حج نمايـد و به زيارت من بعد از مـوتـم امد ګويا مرا در حيـاتـم زيارت نمود و همچـنـيـن مـيـفـر مايـد: کسيـکه به زيارت من آيـد و بـغـيـر از ان ديـګر مقصد نداشته باشد بر من ثابـت است که در روز قيامت شفاعت انرا نمايـم، حديـث شريف است : مَنْ صَلّی فِی مَسْجِدِیْ اَرْبَعِيْنَ صَلّا ةَ لَا تَـفُـوتَهُ صَلَا ة کُتِـبَـتُ لَهُ بَرَاَ ةُ مِنَ النَارِی وَنَجَا ةُ يَوْمَ  الَّقِيَامَةِ  ترجمه کسيـکه چهل وقت نماز را طوری در مسجد من اداء سازد که هيـچ نماز از وی فوت نشـود، برايـش براءت از اتـش دوزخ و نـجات در روز قيامت نوشته کرده ميشود.

مديـنـه منـوره شهری است که در ان روضه مبارکه حضرت محمد مصطفی  صلی الله عليه وسلم  ميباشد و از بـرکت آن هيـچ وقت پريـشان نـشده و هميشه خوش خواهد بـوديد و خاطره ان هيـچـګاه از دلت نـخواهد رفت، محـتـرم وقـتيـکه در طـياره و يا مـوتر مـيبـاشـيـد به مـجرديـکه چشمت به حرم شريـف خورد به جـهر بـګو(زنانه آهسته بـخوانـد) الصلاةُ اسلام عليکَ يا نَبِیْ الله الصلاةُ اسلام عليکَ يا محمد رسول الله و وقـتـيـکه به حرم شريـف داخل ميـشـويـد بهـتـر است از بـاب سلام در حالی داخل شويـد که وضـو و غسل نمـوده لبـاس پـاک و تمـيـز به تن داشته باشيد بسيـار با آدب اول پای راست خود را داخل نمـوده و بـګوئيـد که اَعُوْذُ بِا اللهِ العَظِيمْ وَ بِوَجههِ الْکَرِيمْ  وَ سُلطَانّهُ القَدِيمْ مِن ْالشَيطَان الرَجِيمْ، اَلسَلَامْ عَلَيْکَ ايُهَا النَبِیُ وّ رَحمَةُ الله وَ بَرَکَاتُه، السَلَا مُ عَلَينَاوَ عَلَی عِبَادِ اللهِ الصَلِحِينْ، اللَهُمَّ اغفِرلِی ذَنُوبِی وَ اَفتحْ اَبوَابَ رَحْمَتِکَ  يعنی پـنـا ميـخواهم به الله پاک عـظيـم به ذات باکرمـش و به پاد شاهی قديـمـش از شيـطان رانـده شده، سلام باشد برخودت ای پيـغمبـر و رحمت و برکت الله ، سلام باشد بـرمن و بـر بـنـده های نـيک، ای الله ګناه های مارا بـبـخش و در های رحمـتـت را بروی ما بـګشا،  بعدا پيش رفـته و به دست چپ که در انجا رياضة الجنت است داخل شويـد و دو رکعات نماز تحية المسجد اداء نموده بعد از نماز شکر الله جل جلاله نموده که چنين نعمت بـزرګ را نصيـب شدی بعداً جهت زيارت رفـته بسـيار با ادب بدون ايـنـکه پـنـجـره ها رادست بـزنـيـد ويا انرابـوسه نمائـيـد بسيار اهسته بـګو که الصلاةُ اسلام عليکَ يا نَبِیْ الله الصلاةُ اسلام عليکَ يا محمد رسول الله  وهمان دعا هائيـراکه در ان درود و سلام بـر نبی صلی الله عليه وسلم باشد بـګو و همچـنـيـن اګر کسی در وطن ديـن داده باشد که سلام مـرا به حضرت محمد صلی الله عليه وسلم بـرسان پس در همـيـنـجـا بـګو که السلام عليک يا رسول الله  مِنْ ………(اسم همان شخص را بـګير) بعداً يک مـتر پيـشـتـر رفـته و به حضرت ابـوبـکرصديـق رضی الله عـنه که مقبـره ان است سلام بـګو و باز هم يـک متـر پيـشتـررفـتـه به حضرت عمر فاروق رضی الله عنه که مقبره انست سلام بـګوئيـد بعداً برای خود وديـګر مسلمانان و اشخاصيـکه از نـزدت دعا خواسته دعا نمائيـد، مـحترم دريـنـجا الله جل جلاله در مقابل هر عبادت پـنـجاه هزار چـنـد ثواب مـيدهد همـيـشه کوشش نمائيـد که قبل از اذان نماز تـهـجد( در حرمـين شريـفـين برای نماز تهجد قبل از اذان نماز صبـح اذان داده ميـشود) خودرا به حرم شريـف رسانده نماز تهـجد،  صلـواة التسبـيـح و ديـګر نوافل و ختـم قران الـکريـم ختـم نمائيـد تاکه چهل نماز فرض تـکميـل شود بعد از ان وقتـيـکه بـطرف مـکه مـکرمه ويا بـطرف خانه خود حرکت مينمائيد باز هم به روضه مبارکه رفته و خداحافـظی کنـيـد.

در مديـنه منـوره زيارت مـکانـهـای زيـر ثواب دارد:

در روضه مـبـارکه ستـون ابـو لبـابـه رضی الله عنه ( ستـونی است که ابـو لبـابه رضی الله عنه بر آن خودرا بسته نمـوده بود تاکه الله جل جلا له توبه موصوف راقبـول نمود) ستـون الـحـنـا نه ( ستـونی است وقـتـيـکه  حضرت محمد صلی الله عليه وسلم بيـا نيـه ايراد مـينـمـود ستـون ذکر شده تا وقتی مثل طـفـل ګريان داشت تاکه حضرت محمد صلی الله عليه وسلم انرا در اغوش خود ګرفت)، جنت البـقـيـع بـطرف شرق روضه مبارکه ( که در ان هزاران صحابه کرام، اهل بـيـت شهدا غـزوه احد و بـدر در ان مدفـون است)، قريه بـدر (بـطرف جنـوب غـرب مديـنـه منـوره)، که در ان مـزار حضرت حمـزه رضی الله تعلی عنـه کاکای حضرت محمد صلی الله عليه وسلم هم است و حضرت محمد صلی الله عليه وسلم هر سال زيارت انرا مينمـود، مسجد قـبـا، مسجد قبـلـتـيـن، مسجد الفـتـح(به طرف شمال غرب مدينـه منـوره).

سفرمـکه مـکرمه:

جا های احرام بسـتـن: برادران محترم شما اګر از ميهن خود به ميدان هوائی جده ويا راساً به مـکه مـکرمـه سفـر مـيـنـمائيـد پس قبل ازيـنـکه سوار طياره شويـد احرام رابـسته نمائيـددر غيـر ان جاهای احرام بسـتـن ازذوالـحليـفه برای باشنده های اطراف مدينـه منـوره- ذات عرق برای باشنده های طرف عراق-  جـحُـفه برای باشنده ګان طرف شام(ثـوريـه)- قرن برای باشنده های طرف نـجد- يلمـلم برای باشنده های طرف يمن و همچنين هرکسيـکه از هميـن طرف ها داخل بـيـت الله شريـف ميـګردد برای انها نيـز هميـن ميـقاتـها است که از ان داخل ميـګردد، انهائيـکه در بـيـن حرم شريـف و مـيـقاتـها زنده ګی مينمايـد انـها بايـد از منـطقه حل که بيـن حرم شريـف و ميـقاتـها ميـباشد احرام را بسته نمايـد، اشخاصيـکه در حرم شريـف اند بـرای حج احرام را از خودی حرم شريـف و برای عمره از منـطقه حل احرام بسته نمايـد، احرا م قبـل از اينـکه از ميـقات بـګذريـم بايـد بسـتـه نمايـم و اګر کسی بـدون احرام از ميـقات ګـذشت دمی بر ان لازم مـيـشود. 

احرام با تلبـيه نيـت حج يا عمره است وهر کسيـکه خواسته باشد احرام بـبـندد غسل يا وضـو نمايـد که غسل بـهـتـر است و دو توته لباس جديـد يا شسته شده پاک را که دوخـته نـشده باشد بـپـوشد که يـکی را برای خود لنـګ بسازد و ديـګری را از جان خود بـپـيـچانـد،  عطر بـزند، سر خود را بـپـوشد و دو رکعات نمـاز بـخواند بعد از نماز سر خود را لـوچ نمـوده و چـنيـن نيـت نمايـد اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْحَجَّ فَيَسَّرْهُ لَیْ وَ تَقَبَّلْهُ مِنّی ای الله من نيت حج را دارم برايـم اسان بـګردان و خودت قبـول نمائيـد که اين نيت حج مـفـرد است و اګر نيت حج و عمره هردو را داشته باشد و بـخواهد که بيـن حج و عمره ازاحرام منـصرف شود  برای اين حج تمتـع ګـفـته ميشود و نيت آن چنـيـن است اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْعُمْرَةَ فَيَسَّرْهَا لَیْ وَ تَقَبَّلْهَا مِنّی  ای الله من نيت عمره را دارم برايـم اسان بـګردان و خودت قبـول نمائيـد مګر وقتـيـکه تاريـخ هشتم ماه ذالحـجـه شد اين حاجی همان نيت اولی يعنی اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْحَجَّ فَيَسَّرْهُ لَیْ وَ تَقَبَّلْهُ مِنّی  نمايد و اګر نيت قارن را داشت يعنی ايـنـکه ميـخـواست که حج و عمره را در يک احرام سپـری نمايـد پس چنـيـن نيت نمايـد اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْحَجَّ وَاَلْعُمْرَةَ فَيَسَّرْهُمَّا لَیْ وَ تَقَبَّلْهُمَّا مِنّی ای الله من نيت حج و عمره هر دو را دارم هردو را برايـم اسان بـګردان و خودت قبـول نمائيـد در همه موارد حج قران تلبـيـه لَبَيْکَ اَللهُمَ لَبَيْکَ ، لَبَيْکَ لَا شَرِيْکَ لَکَ لَبَيْکَ ، اِنَّ الْحَمْدَ وَالنَّعْمَةَ لَکَ وَالْمُلْکَ ، لَا شَرِيْکَ لَکَ (من حاضرم، الهی من حاضرم، برای تو هيـچ شريـکی نيست، من حاضرم، يـقـيـنـاً همه ثـنا وصفت و نعمت خاص برای تواست، و پادشاهی برای تواست، برای تو شريـکی نيست) را بـخوانـد  و وظيـفه خود بـګرداند خصوصاً بعد از نماز های فرض، در وقت سواری و پـياده شدن، در وقت پائـيـن و بالا رفـتن، در وقت احوال پـرسی با ديـګران، در وقت صبح، زنان تلـبـيـه را اهسته بـخواند، همچـنيـن زنها ميـتـواند احرام دوخـته شده که بـو خوب يا بـد نـدهد بـپـوشد، زنانه اګر در حالت حيض باشد اګر جای غسل را دريافت نمايد جهت نـظافت غسل نمايـد و موهای خود را شانه نمايـد و باز احرام را بسته نمايـد و نماز احرام را نـخواند نيت حج يا عمره را نمايد تلبـيه بـګويد و وقـتـيـکه به مـکه مـکرمه داخل ميـشود طواف نـکنـد تاکه مدت حيـض ان بـپـا يـان برسد و وقـتـيـکه پاک شد غسل نمايـد و بعداً طواف کـنـد.

احرام را به طريـقه فـوق کـرده وسفـر خودرا بـطرف شهر مـکه مـکرمه دوام ميدهد وو قتـيـکه به مـکه مـکرمه رسيـد نـد از طرف مسئولـيـن به عماره ها انـتـقال ميشونـد بـعـد از جا بـجانمـودن وسايـل سفـر در عماره تلـبـيـه ګـويـان بـطرف حرم شريـف ميـرونـد، بـهتـر است که از باب سلام داخل مسجد حرم شريـف شويـد. 

طواف قدوم و داخل شدن به مـکه مـکرمه: حاجی مفرد وقتـيـکه به مـکه مـکرمه با وضـو داخل ميشود از مسجد حرم شروع نموده به مـجرديـکه چشمش بيت الله شريـف را ديـد اللهُ اَکْبَرْ وَ لَا اِلَهَ اِلا الله  را بـګويد و به طرف حجرالاسود اشاره نمايـد و اګر امـکان داشته باشد بـطرفش برود و انرا بـوسه و مسح نمايـد دريـنـوقت از زور بايـد کار نـګيرد و باعث تـکليف ديـګران نشود، اين طواف قدوم ميباشد و برای همان همه حاجی صاحبانی است که از مـيقـاتـها داخل ميشود يعنی برای باشندګان حرم شريـف و و منـطقه حل نميـباشد. 

طريقه طواف چنين است: اول از حجرالاسود شروع مينمايد روبـرويش استاد شده و تـکبـير ميـګويد و بـطرف حجرالاسود برود و بدون ايـنـکه از زور کار بـګيرد در صورت امـکان انرا بوسيده ومسح نمايـد و دستـهای خودرا يا دست راست را بالای ان بـنـهد و دست را بـبـوسد اګر دست امـکان نداشت و در دستش امسا و يا ديـګر چيـز بود انرا به حجرالاسود زده و بـبـوسد و اګر اين هم امـکان نداشت روبـرو حجرالاسود استاد شده دستهارا به ګـوش ها بـرده در ظاهر دسـتـهار پـيش بـرده و در دل خود چنـيـن تـصور نمايـد که دستـهارا به حجرالاسود مانـد و بعد از ختم اشاره هردو دست را بـبـوسد بعداً از طرف راست حجرالاسود که در وازه بيـت الله شريـف است در حاليـکه بيت الله شريـف طرف دست چـپـش مـيـبـاشد حرکت ميـکـنـد و از عـقب حطيـم شريـف ميـګذرد اګـر ازپـهلـو رکـن يمانی ميـګذشت انرا مسح نمايـد باز هم که به حجرالاسود رسيد در صـورت امـکان انـرا مسح نمايـد به همـين يـک دوره طـواف تـکميـل ميـشـود و به همين ترتيب هفت دور را تـکميـل مينمايـد که به مسح حجرالاسود طـواف شروع وبه مسح ان خـتـم نيـز ميـشود. سه دور اول طـواف کمی به تيـزی ميشود و متـباقی به رفـتار عادی ميـشود، در هر طواف بـوسه نمـودن حجرالاسود سنت است اما در صورت امـکان اګر ازدهام زياد باشد پس وقتـيـکه به مقابل حجرالاسود بـرسيـم بايـد اللهُ اَکْبَر بـګويـم و به دست بـطرف حجرالاسود اشاره نمـوده و ميـګزريـم، در وقت طواف بايـد دعا های ماثـوره ويـا ديـګر دعاهای مـجاز را بـخـوانيـم بعـد از ختـم طواف به عـقب مقام ابراهيـم عليه السلام و يا در هر جای مناسب مسجد که باشد دو رکعات نماز طواف را که واجب است ميـخوانـيـم که در رکعات اول ان قُلْ يَا اَيُهَالْکَفِرُون و در رکعات دوم ان قُلْ هُوَّاللهُ اَحَدْ ميګويم باز طرف آب زمـزم رفـته اب راخورده و دعا اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اّسْئَلُکَ عِلْمًا نَافِعًا وَ رِزْقًا وَاسِعًا وَ شِفَاء مِنْ کُلِ دَاء وَسَقِيْم  (ای الله از نزدت علم نافـع، روزی وسيـع و صحت از هر درد ومرض ميـخواهم) ميـخوانيـم بعداً سعی مينمائيـم و بـطرف تپه صفا ميرويم و آياة اِنَّ الْصَفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَا ئِرِاللهِ  را ميخوانيـم در صفا روبرو کعبه شريـف استاد شده و تـکبير اللهُ اَکْبَرْ  لَا اِلَهَ اِلا اللهُ  ميـګويـم از صفا شروع طرف مروه حرکت مينمايـم و وقـتيـکه به رنګ سبـز که در ديـوار است ميـرسيـم دويـدن را شروع مينمايـم تا که به ديـګر چنين خط سبـز برسيـم  باز به حالت عادی حرکت نمـوده و در مروه باز روبرو کعبه شريـف استاد شده  و تـکبير اَکْبَرْ  لَا اِلَهَ اِلا اللهُ   ميـګويـم و باز بـطرف صفا حرکت نمـوده و خط های سبـز را در نـظر ګرفته و الی صفا يک دور را تکميل مينمايـم که به همين ترتيب هفت دور را تـکميل ميـنمايـم  که به تـکميل هفت دور سعی نيـز تـکميل ميشود، در وقت سعی دعا های ماثـوره و يا ديـګر دعا ها خوانده ميشود، زنان دربيـن خطهای سبـز نميدود و به حالت عادی حرکت مينمايـد، بعد از تـکميل سعی به مسجد شريف رفـته و دو رکعات نمـاز شـکرانه ادا شود. درينـجا از حاجی مفـرد طواف قدوم و از حاجی قران و متمتـع عمره خلاص ميشود بعد ازيـن حاجی متمتـع سر خود را ميـتـراشد لباس عادی مـيـپـوشد و به نماز ها و ديـګر عبادات در کعبه شريـفه دوام ميـدهد الی تاريـخ هشتـم ذالحجة در مسجد الحرم شريف عبادت مينمايـد حاجی قران احرام را از خود دور نميـکند بلـکه در همان احرام عبادت خود را انـجام ميـدهـد، دوستان اين موقـع در زنده ګی بسيار کم برايما ميسر ميشود حجاج محترميـکه برای بار اول به حج رفته باشد وقتيـکه به وطن خود عودت مينمايـد باز در انـوقت ار مان نمـوده و ميـګويـد که ايـکاش  در آنجا زياد عمره ، ختم قرآن کريم ، نوافل و يا ديـګر عبادتها ميـکردم پس شما اين موقـع را ازدست ندهيد هميشه به حرم شريـف تشريـف بـبـريد نـظافت و فـضلـيت حرم شريـف را در نـظر بګيـريـد از ګـپـهای پـوچ و بـيـهوده وامـورات ناپ-سنديـده اجـتـناب ورزيد.   

عمره

عمره در لغات زيارت را ګويـنـد و در شريعت اجرا نمودن احرام ، طواف کعبه، سعی بين صفا و مروه، تراشيدن يا کوتاه نمودن موهای سر، که اول دو آن فرض و ديـګرانش واجب است، عمره کردن در تمام عمر برای يک دفعه که قدرت را داشته باشد سنت مؤکد است.

طريقه عمره کردن چنين است که از ميـقات احرام را بسته مينمايـد غسل يا وضو ميـکند دو رکعات نماز ميـخواند و چنين نيت ميـکند اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْعُمْرَةَ فَيَسَّرْهَا لَیْ وَ تَقَبَّلْهَا مِنّی  ای الله من اراده ادا نمودن عمره رادارم برای من اسان بـګردانی و خودت قبول فرمائيد بعداً مثليـکه در مراسم حج ذکر شد با ګـفـتـن تلبـيه همان مراسم شروع ميشود و م+حرم شمرده ميشود، بعد از هفت دور طواف هفت دور سعی بين صفا و مروه رامينمايـد و از سعی بـبـعد سر خـودرا تراش مينمايـد و يا مـوهای خود را کوتاه ميـکند، و مراسم عمره به پايان ميرسد و از احرام خارج ميشود. 

همه ممنـو عاتيـکه در حصه حج ذکر شد در عمره هم انها مراعات ميشود از همان کار های ممنـوعه بايد صرفنـظر نمايـد، در عمره طواف قدوم و طواف وداع نميباشد و به هر اندازه طوافيـکه مينمايـد ثواب دارد، وقت برای عمره نمـودن تعين نيست در هر وقت ثواب دارد، مګر در ماه مبارک رمضان ثـواب ان برابر حج است، اما عمره کردن از تاريـخ نهم ذی الحجی تا ختم ايـام تشريـق مـکروه است.  

ممنوعات دراحرام: ګـپـهای بيـجا وپـوچ- فسق کردن- جنګ جدال کردن- شـکار کردن- به شـکار اشاره نمـودن- به ديـګر کس شکار نشان دادن- پوشيدن لبـاس های دوخـته شده مثـل تـنـبـان، پـيـراهن وغيـره- بدون ازچـپلک پوشيـدن دستـکش، مـوزه، بـوت وغيـره- پوشاندن سر وروی- به سر نمودن کلاه- عطرزدن- تراشيدن موهای سر، ريش ويـابـدن- بريـدن ناخنها- پوشيدن لباس رنـګه. مـګر زنان ميتواند لباس دوخته شده بـپـوشد و سر خودرا بـپـوشانـد ليـکـيـن روی خود را نـپـوشانـد، کسيـکه احرام بسته کرده باشد غسل نمـوده مـيتـواند مـګر صابـون ويا چـيـزی ديـګری را استعمال نمـوده نميتوانـد، مـګر بـرای خود سايـبـان ګرفـته مـيتـوانـد. 

رفـتـن به مـنـی و عرفات: به تاريخ هشتـم ماه ذالحجة حاجی متمتـع احرام خود را در مسجد الحرم شريـف بسته مينمايـد و دو رکعات نماز نموده و چنين نيت مينمايـد اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْحَجَّ فَيَسَّرْهُ لَیْ وَ تَقَبَّلْهُ مِنّی  بعداً همه حاجيان تلبـيه ګـفـته و به منی داخل ميشود و تا افـتـاب برامدن در روز عرفه در همانـجا اقا مت ميـکند نماز های پـيـشـيـن، عـصر، شام و خـفـتـن و همـچـنـين نماز صبح روز عرفه را در مسجد خيف منی شريـف ادا مـيـنمايـد، وقتـيـکه در روز عرفه افـتاب طلوع نمود حاجی صاحبان به ميدان عرفات حرکت مينمايـد بعد از زوال افـتاب نماز پـيـشـين وعصر را به يک اذان و اقامـتـهای جداجدا همراه بـا امام ادا ميـنمايـد( اينـرا جمـع تقـديـم ميـګـويـد) چون ازدهام در همانـجا زياد ميباشد اګر کسی نماز را به تـنهائی در خيـمه های خود ادا مـينمـود انـها بايـد هر نماز را در قت خودش ادا نمايـد، بعد از نماز به جای استاد شدن ميرود و حاجی صاحبان به ياد داشته باشد که در عرفات يک جای است که بنام بـطن عرنه ياد ميشود و به طرف غرب مسجد عرفه ميباشد در همانجا بايد استـاد نـشـود، در هميـنـجا غسل کردن مستـحب است، تا غروب دعاهانمـوده و به جبـل رحمت نـزديک استاد شدن نيـز مستـحب ميـباشد به هر اندازه که مـيتـوانـيـد استاد شويـد و دعا ها نمائـيـد اګر در خيمه هم باشد بايـد به عبادت مصروف باشيـد.

رفتن به مزدلـفـه: بـعـد از غروب افتـاب از عرفات به مزدلـفه حرکت مينمائـيـد نماز شام در عرفات ويا راه مـزدلـفه نميـخوانـيـد و و وقـتـيـکه به مـزدلـفه رسيـديـد با جماعت نماز شام وخـفـتـن به يک اذان و يک اقامت ادا مينـمائـيـد(اينرا جمـع تاخيـر ميـنامنـد) اګر کسی نماز شام را در راه خوانـده بود صحـيـح نيست بلـکه دوباره بايـد نماز شـام را بـخوانـد، در مزدلـفه تا صبـحـدم شب را سپـری مـينمايـد و از طرف شب بايد هفـتـاد دانه سنـګـچـيـل را جمـع اوری نمايـد جهت شيـطان زدن و بـاز در تاريـکی نماز را با جماعت ادا ميـنمـايـد و باز استـاد شده وتـا طلوع افتاب ذکر الله پاک جل جلا له را نـمـوده و دعـا ها مـينـمايـد در مزدلـفه نيـز يک جای است که بـنـام بـطن مـحـسر ياد ميشود در انـجا هـم اسـتاد نـشـويـد. 

رفـتـن به مـنـی: وقـتـيـکه به طلوع افتـاب وقت کـم بماند از مزدلـفه به منی بايد حرکت نـمـود در راه به زور تلبـيه و تسبـيـح خوانـده ميـشود وقـتـيـکه به منی رسيد لباس خود را در خيمه مانـده و خودش به خاطر زدن جمره به جمره عـقبه رفـته و انرا(جمره عـقبه) به هفت سنـګـچـيل در حالی بـزند که دست راستـش بـطرف مـکه مـکرمه و دست چـپـش بـطرف جمره باشد تلـبيـه ګـفـتـن را بس نموده و هر سنـګچـيل را به انـګشت کلان خود مانـده و شيـطان را بـزند در زدن هر سنګ تـکبـيـر بِسْمِ اللهِ اللهُ اَکْبَرْ رضیَ للِرَّحْمَنِ وَرَغْمَا لِلشَيْطَانِ بـګويـد سنګ بايـد تا نـزديـکی شيـطان بـرسد اګر به شيـطان نـخورد فـرق نمـيـکـنـد، به سـنـګهای کلان يا چـپـلک و يا چـيـز های ديـګـر زدن شيـطان درست نيست، بعد از زدن شيـطان در همانـجا توقـف نـنـمـوده بلـکه به خاطر ادا شـکرانه بايـد قربـانی نمائـيـد، موهای خود را همه کم نمـوده ويا سر خود را تراش نمايـد الـبـتـه در ساحه حرم  شريـف و اګر در ساحه خارج ان بتـراشيد دمی لازم ميـګردد، حاجی صاحبان ميـتـوانـد توسط اشخاصی سر خود را بـتـراشد کسيـکه قبلاً تراشيـده باشد و اګر مـوها نـداشته باشد انـها وسيله تراشيدن را برسر خود مـثـل تراشيدن تيـر نمايـد، کسيـکه حج مفـرد کرده باشد بر زمه او قربانی نيست مـګر کردن ان مستـحب است، بعد ازيـن بر حاجی بدون زن(خانم) ديګر چـيـز ها مـثـل پـوشيـدن لـباس، عـطر زدن ناخن بريـدن وغـيره برايش جائـيـز است باز حاجی به خاطر ادانمودن طواف فرضی به مـکه مـکرمه رفـته وطـواف فرضی را در حالـيـکه به رفـتار عادی برود ادانمايـد اګر به هميـن روز نمـيـتـوانست به روز دوم يا سوم طواف نمايـد يـعنی طواف فرضی ازطلوع افتـاب در روز اول عيـد شروع وتا قبـل از غروب افتـاب روز سوم عيـد مـيـشود اما در روز اول بـهتـر است واګر طواف نـنمـود دمی لازم ميـشود، اشخاصيـکه طواف قدوم نمـوده باشد و سعی بـين صفا و مروه را نمـوده باشد در وقت طواف فرضی رفـتار پـهلـوانه و سعی بـيـن صفا و مروه به ان لازم نيست بـهتـر است وقـتـيـکه به تاريـخ هشتم ذالحجه نيت حج را نمـود طـواف نـفـلی وسعی بيـن صفا و مروه رانمايـد زيـرا بعد از جمره زدن و امدن به بيت الله شريـف در روز عيد جهت طواف فرضی حاجی بسيار مانده ميباشد (فتح القدير و هدايه) بـعـد از طواف فرضی حاجی دوباره به خيمه خود در منی ميـرود، در روز های دوم و سوم عـيد بازهم بعد از زوال افـتـاب جهت زدن شيـطان ميـرود و با خـود به تعداد بـيـست ويک دانه سنـګـچـيل ګرفـته اول جمره صغرا که نزديک مسجد خيف ميباشد (طوريـکه قبلاً ذکر شد) ميـزنـد بازجمره وسطی و در اخـيـر جمره عـقبی را ميـزنـد اما بـعـد از زدن جمره اولی بـطرف راست ان رفـته و دعا مينمايـد و به همين ترتيب از زدن جمره دومی نيـز اما بعد از زدن جمره سومی استـاد نميشود و در راه رفـتـن دعا ميـنـمايـد  به همين ترتيب روز سوم نيـز جمره ها را ميـزند و بعد از ان ميتواند به جايـګاه خـود برود اما اګر بـرای شب ديـګر نيـز در منی باقی مانـد بايـد به مـتبـاقی بـيست ويـک سنـګـچل در روز چـهارم عـيد باز هم هر سه جمره ها رابـزند يعنی در روز سوم عيـد اګر قبل از غروب افتـاب از منی نرفت پس قبل از زدن جمره ها رفـتـن از منی مـکروه ميـباشد پس در روز چهارم عـيد که صبح صادق طلوع نمايـد و در منی باشيم زدن هر سه جمره واجب است که از زوال افـتاب شروع و قبـل از غروب ان بايـد هميـن کار رانمايـم. 

طـواف وداع: بعد از امدن از منی مراسم حج به طـواف وداع خلاص ميشود و اين برای اشخاصی است که ازساحه بـيـرون ازمـيـقات امده باشد و واجب ميـبـاشد که بعد از همين طواف ميـتـوانـد به وطن يا جای بـود باش خود برود و مراسم حج خـتـم ميـشود، در طواف وداع رفتـار تيـزو سعی بـين صفـا و مروه نمـيبـاشد، بعـد از طـواف با بـيت الله شريـف، ملتـزم، حجرالاسود و مقام  حضرت ابراهيم عليه السلام خدا حافـظی( وداع) مينمايـد و به عاجـزی از در بار الله پاک استـدعا دوباره زيـارت کردن و حج را ميـنمايـد، اب زمـزم را بـنـوشـيـد، سـينه خود را به ملتـزم شريـف بمالـيـد، از الله پاک حاجتهای خود را بـخـواهـيـد و در صورت امـکان رو خود را بـطرف بيت الله شريـف نمـوده به عـقب عـقب رفـتـن از حرم شريـف بـيـرون شـويـد، الله تعلی بـزرګوار و قادر مـراسم حج را نصـيـب همه مسلمانان جـهان بـګردانـد.  

 آمـيـن يـا رب الـعـالـمـيـن

ياداشاتـها: اګر کسی از ميـقات احرام را بـسته نمايـد و طـواف قدوم نـنمايـد و به عرفات برود از طـواف قدوم بی بـهره ميشود، هر حاجی قبل ازطلوع افتـاب روز اول عـيـد خود را به عرفات بـرسانـد، بايـد مـتذکر شـويـم که حج مرد وزن يـکی ميباشد صرف زنـها سر خودرا لـوچ(نمايان) نميـکـنـد، روی خودرا به چادر ويا نـقاب پـنـهان نمـيـکـنـد، تلبيه را به جـهـر نميـخـوانـد، در طواف رمل نميـکـنـد، در بـيـن خـطهای سـبـز صفا و مروه نمـيـدود، سر خود را تراش نميـکـنـد بلـکه مـوها را کـوتاه ميـکنـد، اګرزنـها به خاطر حج در حالت حيض ويا نـفاس احرام بسته کرده باشد و يا بـعد از احرام بـستن حايـضه شود و تا تاريـخ هشتم ذی الحجه پاک نـشود طواف قدوم را نـکند و به منی برود و همه مراسم حج را بـجا اورد و وقـتـيـکه پاک شد وغسل نمـود بعد از آن اجازه طـواف را دارد و طـواف نمايـد و اګر بـعـد از طـواف فرضی حايـضه يا نـفاسه شد و وقت بـرګـشت وطـنـش باشد از طـواف وداع صرفـنـظـر نمايـد.

ممنوعات درحج: ممنوعاتيـکه به کردن ان در مـراسم حج ذبـح(دمی) لازم ميشود: 

عـطرزدن برکـدام عـضوه مـکمل بـدن، رنګ کردن توسط خـيـنه ويا چيـزی ديـګری و اګر مثل نمد بـر سر خود بـزند يا همـوارکـنـد دريـنـصورت دو ګوسفـنـد را بايـد ذبـح نمـايـد، زيـتـون يا روغن ديـګر بـرکدام عـضوه مکمل بدن مالـيدن، پـوشيـدن لباس دوخـته شده دوازده ساعت متـواتر، پـوشانـدن سر يا روی، تراشـيدن چـهارم حـصه مـوهای سر، ريـش، زيـرقـول، يا زيـر ناف، حجامت کردن وتراشيدن جای حجامت، بريـدن پـنـج يا زيادتر ناخن، طـواف قدوم کردن در حالت جـنابت يا حـيض و نـفاس و يا بی وضـو طـواف فرضی کردن، بـيـوضو کردن طـواف و سعی عمره اګر از مـکه مـکرمه بـيـرون نرفـته باشد پس وضـو نمايـد و دوباره آنرا بـګردانـد که درينـصورت ذبـح ګوسـفند ضرور نميشود، قبل از غروب افتـاب از عـرفات برامـدن، در مـزدلـفه نه ايـسـتاد شدن ويا بـرامدن از انـجاقـبل از صبـح، ترک همه جمره ها و يا از يک روز، قربانی کردن قبل از زدن جمره ها، قـبل از قربـانی سر تراشيدن، بيـرون از ساحه حرم سر تراشيـدن، در حرم سر تراشيدن بعد از روز های عـيـد، و اګر سر خودرا بـعد از روز های عـيد و خارج از ساحه حرم تراشيد بايـد دو ګوسفـند را ذبـح نمايـد، و اګر عمره ميـنمـود و سر خود را در خارج ساحه تراشيـد يک ګوسفـند را ذبـح نمايـد،  مـجامعت همراه خانـم قبل از ط-واف فرضی و اګر حاجی قران قـبـل از استاد شدن در عرفات و قبـل از چـهار چرخ عمره جماع نمايـد حج و عمره هردو فاسد ميشود انـها همه مـناسک را طوری اجرا نمايـد که هيـچ فاسد نشده مـګر در سال ايـنـده قـضائی انرا که حتمی ميباشد بـګردان-د، اګر کسی قبل از استاد شدن در عرفات و تراشيدن مجامعت نمايـد اګر حاجی قران باشد يک ګاو و يک ګوسفـند ويا يک شتر ويک ګوسفـند ذبـح نمايـد و اګر تمتـع ويا حاجی مفـرد اين عمل نمايـد پس يک ګاو ويا يک شتر را ذبـح نمايـد، اګر حاجی تمتـع يا حاجی مفرد قبل از عرفات مـجامعـت نمايـد حج مـوصوف فـاسد ميـشود همه منـاسک را طـوری بـجا آورد که هيـچ فاسد نشده باشد بر عـلاوه ګوسفـندرا نيـز ذبـح نمايـد و در سال ايـنـده قـضائی را که حتمی است ادا نمايد، اګر طواف فرضی در حالت جنابت شود ذبـح ګاو يا شتر ضروری مـيبـاشد، اګر مرد عورت خود را با زن بمالد و يا انرا بـبـوسد اګر انـزال شود يا نشـود ذبـح ګوسفـند لازم است، تاخيرطـواف فرضی از روز سوم عيد به بعد ويا نـکردن سه يا زياد دور طـواف فرضی، نـکردن طـواف وداع، نـکردن سعی بـين صفا و مروه که سه دور اول بايد تيـز برود ، بدون عـذر به سواری طـواف وسعی کردن، شروع نمـودن طـواف بدون از مـقابل حجرالاسود از جای ديـګر ونه ګردانيـدن آن، در طـواف از حطيـم تيـر شدن و نه ګردانيـدن آن. 

حج قران

در يک احرام حج و عمره کردن نسبت به حج مفرد و حج تمتـع ثواب زياتر دارد که به همين حاجی حاجی قارن ګـفتـه ميشود، قارن از مـيـقات احرام  حج و عمره را هردو يـکـجا بسته مـينـمايـد بـعداً دو رکعات نماز را خوانـده و چنـين نيت مينمايـد  اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْحَجَّ وَاَلْعُمْرَةَ فَيَسَّرْهُمَّا لَیْ وَ تَقَبَّلْهُمَّا مِنّی ایالله من اراده و قـصد حج و عمره هردو رادارم برايـم اسان بـګردان و خودت قبـول فرمائيـد، بعداً تلبـيه ګـفـته و و به ګـفـتـن ان داخل احرام ميـګردد، وقتـيـکه به مـکه مـکرمه داخل شد به طـواف عمره شروع نمايـد وطـرف راست احرام خودرا زيـر بـغـل راست خود تـيـر نمايـد و به شانه چپ خود بيـاانـدازد که شانه راستش لُچ بمانـد، سه دور اول طـواف را طوريـکه در قسمت حج ذکر شد به سرعت(رمل)  و متبـاقی را به رفـتار عادی اجرا نمايـد، بعداً بـيـن صفا و مروه سعی ميـنمايـد که اين همه افـعال عمره ميـباشد و بـعد از ختم سعی طواف قدوم را شروع ميـکـنـد، و باز سعی مينمايـد که طـواف و سعی به خاطر حج ميـباشد و مثـل حاجی مفـرد همه مراسم را که قبلاً ذکر شد اجرا ميـنمايد بعد از ان در احرام باقی ميمـانـد تا که به روز ترويه به منی برود و متباقی همه افعال را مثـل اقامت در منی، در عرفات و مزدلـفه استـاد شدن، و متبـاقی همه افـعال که در بـخش حج ذکر شد تا طـواف روز عيـد را اجرا ميـکنـد، و همچنيـن بر حاجی قارن بـعد از زدن جمری کبـری در روز عيـد قربـانی واجب است به خاطريـکه دو نسک(حج و عمره) را يـکـجا نمـوده است بـعداً مـوهای سر خودرا تراشيـده و يـا کـم ميـنمـايـد و از احرام حج و عمره مـيبـرايـد و بـرايـش همه امـور بدون زن حلال ميشود که انهـم بعد از طـواف بـرايش حلال ميـګردد، اګر قارن پـول قربـانی را نـداشته باشد تا روز عرفه سه روز روزه بـګيرد و وقتـيـکه به خانه خود رسيـد و يا قبـل از ان هفت روز ديـګر را نيـز روزه بـګيـرد که جمـله ده روز شـود و اګـر تا روز عرفه سه روز تـکميل نشد و عيـد شد پس بايـد حتمی قـربانی نمايـد اګر کسی خود را قارن نمايـد و به مـکه مـکرمه نرفت و به عرفات رفت قربـانی حج قران بالايش نميشـود مـګر به ترک عمره قضائی عمـره و دمی لازم ميـشـود.  

حـج تـمتـع

اګر کسی نيت حج و عمره را داشته باشد و بـخـواهد که بـين عمره و حج احرام را قـطـع نمـايـد ايـنـرا حج تمتـع ګـفـته ميشود و نيت ان چنـيـن است اَلَّهُمَّ اِنِّیْ اُرِيْدُ اَلْعُمْرَةَ فَيَسَّرْهَا لَیْ وَ تَقَبَّلْهَا مِنّی  ای الله من نيت عمره را دارم بـرايـم اسان بـګردانی و خودت قبـول فرمائی مثـليـکه در بـحث عمره ذکر شد اولاً عمره راتـکميـل مينـمايـد و بـعـداً بـدون احرام در مـکه مـکرمه بود باش ميـکـنـد عبـادت خـود را نمـوده ووقـتيـکه روز ترويه (هشتم ذی الحجه) ميرسد از منـطـقه حرم به خاطر حج احرام را بـسته ميـکـنـد و همه مناسک را مـثـل حج مفرد تـکميل مـيـکـند و وقـتـيـکه روز عـيد جمره کبری را زد پس به خاطر ايـنـکه دو نسک را بـجا اورده قربانی ميـکـنـد. 

الله تعلی متـعال برای همه مومـنيـن قدرت عـنايت فرمايـد.  ۰۸/۰۵/۱۳۸۷